Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Poulitrique-dis-Aup
Polytrichastrum alpinum
Polytrichaceae
Nom en français : Polytric alpin.
Descripcioun :Aquelo mousso acroucarpo pulèu forto, dreissado, fai de gràndi tepo o de gròssi mato sus lou sòu. Trachis dins li relarg umide e fres à l'oumbro. Li fueio soun grando (5 à 10 mm), à baso engueinanto que s'estrechon d'un cop sus un limbe en lanço, denta, pounchu e bèn verd. Au microuscope se vèson li lamelo (20 à 40) de 6 à 8 celulo emé lis apicalo pu grando e papihiouso. Fai eisamen d'espouroufite maugrat que siegue diouïco.
Usanço :Se pòu engana emé lis àutris mouso dóu meme gènre o de gènre proche. Lou poulitrique-dis-Aup se destrìo à la coupo dóu limbe (celulo apicalo dóu limbe di paret espés).
Port : Acroucarpo
Taio : 4 à 10 cm
Fueio : 5 à 10 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Polytrichastrum
Famiho : Polytrichaceae
Ordre : Polytrichales
Coulour de la flour :
Petalo : 2 à 3 cm
Ø (o loungour) flour : 64 dènt simplo
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 500 à 2000 m
Aparado : Noun
Juilet à setèmbre
Liò : Sòu
- Pendis en erbo
- Pendis emé caiau
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Polytrichastrum alpinum (Hedw.) G.L.Sm., 1971
(= Polytrichum alpinum Hedw., 1801 = Pogonatum alpinum (Hedw.) Rohl. )